Tôi muốn khoe với mọi
người thành tích mới.
Sau hơn năm năm ở Việt
Nam, tôi đã biết chửi
bằng tiếng Việt.
Tuần trước tôi ghé Đại học
Khoa học Xã hội và Nhân
văn TP HCM để gặp thầy
giáo cũ. Xong việc, tôi quay
lại bãi xe nhưng tìm hoài
không ra xe của mình. Gãi đầu gần năm phút dưới cái nắng Sài Gòn cuối tháng Tư, tôi rút thẻ xe ra nhờ sự giúp đỡ từ nhân viên bảo vệ đang đứng dưới ô nghịch điện thoại. Anh ta lắc đầu. Tôi mất gần mười phút nữa để tìm ra chiếc
xe của mình đã bị dời đi
khá xa chỗ đậu trước đó
trong khi máu tôi nóng dần
lên.Tôi nổi giận, hỏi bảo vệ tại
sao lại chuyển xe tôi ra chỗ
khác. Anh ta bảo do tôi đậu
xe không đúng quy định.
Tôi làm sao biết nên đậu xe
ở đâu khi anh ta chỉ mải
chơi điện thoại không
hướng dẫn một lời. Tôi
nóng nảy hỏi tiếp tại sao
anh không giúp tôi tìm xe?
Anh ta không trả lời được.
Tôi nóng máy: “Người quản
lý bãi xe đâu, cho tôi gặp
nói chuyện?”. Gã bảo vệ
liếc ngang, thấy sếp của
mình đang ngủ vùi một góc,
lại im lặng. Tôi chỉ hạ nhiệt
một chút khi thấy một
nhóm sinh viên Việt Nam
đang nhìn mình với vẻ mặt
ngạc nhiên, có lẽ họ thấy
một ông Tây “nổ" bằng
tiếng Việt.
Tôi lên xe, chạy ngang qua
cái ô nơi anh ta đứng và
vẫn mân mê điện thoại,
chốt hạ câu cuối: “Công
việc của anh ở trường này
là gì? Đứng ở đây làm trai
bao hả?”.
Chắc bạn cũng thấy tôi đã
đi quá xa, nhưng tôi chỉ
muốn khẳng định vài điều
qua tấn trò này. Thứ nhất
phải thú nhận rằng, việc
chửi người khác rõ ràng đã
làm tôi bớt căng thẳng và ở
đây còn có một chút hãnh
diện vì thành tích ngôn ngữ
của mình. Tôi đã tranh cãi
với người Việt vài lần
trước đó nhưng khi bị chửi
bằng tiếng Việt tôi đều loay
hoay tìm cách phản ứng và
đều thất bại thảm hại.
Tôi không khuyến khích các
bạn ủng hộ việc chửi bới
người khác, chỉ mong mọi
người sẽ thông cảm cho tôi
vì tình huống đó thực sự
gây khó chịu. Và điều thứ
hai cần khẳng định, là dù tôi
nổi đóa, mỉa mai anh ta đi
chăng nữa, tôi đã kiềm chế
để không nói tục hay chửi
thề.
Tôi vừa xem một video, cô
giáo mắng học viên không
đóng tiền phạt là "đồ con
lợn", “óc lợn”. Việc xưng
mày, tao với học trò là ghê
gớm nhất; còn ai nghe cô
giáo tung ra những lời chửi
mượn tên của động vật để
chỉ học sinh mà không thấy
có gì gớm, thì chắc có tiêu
chuẩn thẩm mỹ khác biệt
với số đông.
Có vài ba ưu điểm khi nói
về chửi thề. Thứ nhất, nó
giúp xả stress, giống thuốc
giải độc với điều kiện không
ảnh hưởng đến người khác.
Thứ hai, theo cá nhân tôi,
việc chửi cũng có cái hay
của nó. Có cách chửi thô
thiển, nhưng cũng có cách
chửi khá tinh tế, sáng tạo,
gần như nghệ thuật. Người
Việt chẳng có thành ngữ
“chửi như hát hay” đấy
thôi (?) Cách chửi thề còn
liên quan đến tính hài hước
của từng dân tộc, sự đa
dạng sắc thái của từng
ngôn ngữ. Chúng ta không
chỉ có tình cảm sâu sắc với
tiếng mẹ đẻ của mình vì nó
giúp ta bày tỏ những điều
tốt đẹp hay cao cả mà còn
vì cả những lời không hay
giúp giải tỏa bức bối nữa.
Nhưng ở Việt Nam càng lâu,
hiểu tiếng Việt càng nhiều,
tôi có thể khẳng định rằng,
ngày nay người Việt chửi
thề quá nhiều. Chửi thề khi
cãi nhau. Chửi thề khi đang
bực bội một mình. Chửi thề
còn để bày tỏ sự thân mật,
tình bạn bè bằng hữu.
Cách chửi gây phản cảm
nhất với cá nhân tôi là
“chơi nổi" bằng lời chửi
thề. Cả thanh thiếu niên lẫn
người lớn, đặc biệt là thanh
thiếu niên đang học làm
người lớn, nhiều khi họ chửi
thề là để làm sang, để chỉ
cho người ta biết mình là
người từng trải, dày dặn
mùi đời. Và ở không ít
người, chửi trở thành sở
thích, tức thói hư, theo kiểu
muốn nói điều gì thật sinh
động cũng phải kèm thêm
vài lời thô thiển làm gia vị.
Nếu phải lựa chọn một nét
đặc trưng trong cách chửi
thề của người Việt, điểm
khác với các văn hóa tôi đã
biết thì đó là sự pha lẫn
giữa cái tục tĩu và cái gì
đó gần như hồn nhiên, tự
phát, có nét “ngây thơ”
chứ không thâm như một
số nước dùng tiếng Anh.
Là một người Úc, tôi thấy
cách chửi tục của người
Việt không luôn luôn tồi tệ.
Trong số các nước nói
tiếng Anh, Úc nổi tiếng vì
cách chửi khá nặng nề.
Nghe người Việt buông lời
chửi nhau có chữ “cha",
“mẹ" thì dĩ nhiên khó chịu.
Nhưng cách người Úc chửi
nhau còn là sự kết hợp
phong phú giữa thân, phụ
mẫu với một số thứ chỉ
hoạt động tình dục, bộ phận
sinh dục và việc bài tiết. Và
nó được nhắc lại vài lần
trong mỗi câu.
Nhưng rõ ràng chửi thề có
thể gây hại cho cả người
chửi và người bị chửi lẫn
người phải nghe. Lời chửi
còn làm cho tình huống trở
thành thêm dầu vào lửa. Nó
gần như là yếu tố khiến
những tranh chấp hàng
ngày tràn ngập ác ý hay ít
nhất khiến một bên phòng bị
và đối trả quyết liệt. Chửi
thề còn là cách thể hiện
quyết tâm triệt hạ đối thủ,
khiến người khác khinh
thường kẻ đó, khiến đối
tượng bị bẽ mặt bằng một
tràng những điều tục tĩu có
liên quan đến cha mẹ họ
trước những khán giả đang
nghe trong hoảng hồn kinh
ngạc hay tò mò.
Không biết có ai dị ứng lời
chửi thề đến độ muốn dẹp
bỏ chúng hoàn toàn. Nhưng
tôi nghĩ khó mà làm được.
Một phần vì chửi thề có
nguồn gốc sâu xa từ ngôn
ngữ và văn hóa, nếu không
muốn nói xuất phát từ cả
tâm lý loài người. Một chiến
lược hay hơn, theo tôi là sử
dùng lời không đẹp có cân
nhắc và chọn lọc, dù lúc
máu nóng thì làm việc này
khá gian nan.
Suy cho cùng, có nhiều
cách giải tỏa giận dữ hay
hơn việc ném vào mặt nhau
những lời tục tĩu. Đấm thật
mạnh cho vỡ bao cát ở
phòng gym, hét lên chỗ
không người để thoả mãn
bản năng hung hăng của
mình là một phương pháp
khá hay được đề nghị bởi
các bác sĩ răng hàm mặt.
Còn ai sợ khẩu nghiệp thì
tốt nhất gắng nuốt giận, á
khẩu và ngồi xuống, khoanh
chân mở nhạc thiền.
Tôi đang hồi hộp vì không
dám chắc đề nghị của tôi
được hưởng ứng và có thể
giúp một người đang sôi
máu hạ hoả, hay họ còn
chửi tôi nặng hơn nữa.
Cameron Shingleton
(Nguyên tác tiếng Việt)
https://vnexpress.net/tin-tuc/goc-nh...e-3746378.html