Lần đầu tiên, các nhà khoa học phát hiện hành tinh có tồn tại nước ở dạng lỏng kích thước tương tự trái đất.
Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm một hành tinh như trái đất nằm ngoài hệ mặt trời. Và bây giờ, những nỗ lực đã được đền đáp xứng đáng khi một hành tinh như thế đã xuất hiện.
Hành tinh các nhà khoa học kỳ vọng có khả năng chứa sự sống ngoài trái đất này có tên Kepler-186f. Theo mô tả của các nhà thiên văn học trên Tạp chí khoa học (Science), đây là hành tinh đầu tiên có nước dạng lỏng trong số những hành tinh đã tìm kiếm.
Kepler- 186f có kích cỡ gần bằng trái đất, đặc biệt chứa nước trên bề mặt. (Ảnh phát họa của NASA)
Hành tinh này có kích thước bằng 1,1 lần kích thước trái đất, cách chúng ta 490 năm ánh sáng và một năm ở Kepler-186f khoảng 130 ngày. Tuy nhiên, khối lượng và thành phần bề mặt của Kepler-186f vẫn chưa được xác định.
Kepler-186 nằm trong cùng hệ thống có 4 hành tinh khác quay quanh một ngôi sao lùn đỏ loại M1 có kích thước và khối lượng bằng một nửa của mặt trời của chúng ta. Vì vậy, độ sáng của hành tinh này nhận được vào buổi trưa sẽ bằng ở trái đất 1 giờ trước khi mặt trời lặn.
Hành tinh Kepler- 186f được phát hiện bởi một nhóm các nhà khoa học do Elisa Quintana của Viện Nghiên cứu sự sống ngoài Trái đất (SETI) tại trung tâm nghiên cứu Ames của NASA. Cho đến nay, hàng trăm hành tinh được phát hiện nhưng hầu hết chúng đều có kích thước quá lớn hoặc quá gần sao chủ để có thể hội đủ điều kiện cho sự sống.
Ảnh NASA phát họa về cảnh quan trên Kepler- 186f
“Kích thước là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Nếu một hành tinh có kích thước khoảng gấp rưỡi trái đất thì khối lượng của nó sẽ rất lớn. Trọng lực của nó sẽ hút cả hydro và heli khiến khí quyển bao phủ quá dày để thích hợp cho phát triển sự sống”, các nhà khoa học cho biết.
TS Steve Howel - một trong những tác giả chính của phát hiện này nói: “Lấy hành tinh của chúng làm ví dụ, nước là một yếu tố cực kỳ quan trong trọng cho sự sống. Khả năng Kepler-186f tồn tại nước dạng lỏng sẽ mang lại cơ hội tìm kiếm một sự sống mới ngoài hệ mặt trời”.
Kính viễn vọng không gian Kepler được thiết kế cho phép theo dõi độ sáng đồng thời của khoảng 150.000 ngôi sao trong mỗi 30 phút, từ đó giúp phát hiện những ngôi sao mới, hành tinh mới.
Hành tinh “siêu Trái đất”
Các nhà thiên văn học đã phát hiện được một hành tinh mới rất giống Trái đất của chúng ta nhưng lớn hơn rất nhiều và có thể được nước bao phủ hơn một nửa.
Thông tin trên được công bố vào ngày hôm nay, trên tạp chí khoa học “Nature”. Nghiên cứu do Trung tâm vật lý học thiên thể Harvard-Smithsonian thực hiện.
Hành tinh được đặt tên là GJ 1214b, hay còn gọi là “siêu Trái đất”, nằm cách chúng ta khoảng 42 năm ánh sáng, trong hệ mặt trời khác và có bán kính gấp gần 2,7 lần bán kính của Trái đất chúng ta.
Trong lời bình luận trên tạp chí Nature, Geoffrey Marcy, thuộc Trường Đại học California, đánh giá, việc phát hiện hành tinh GJ 1214b tạo ra “một bước tiến lớn” trong công cuộc tìm kiếm những thế giới khác tương tự như Trái đất của chúng ta.
Tuy nhiên Trung tâm vật lý học thiên thể Harvard-Smithsonian cho hay, “thế giới mới được tìm thấy quá nóng đối với con người. Song hành tinh này được cấu tạo từ 2/3 là nước và băng, trong khi đó ¼ là đá. Cũng có dấu hiệu cho thấy hành tinh này có bầu khí quyển thể khí”.
Theo các nhà khoa học, nhiệt độ trên hành tinh mới được phát hiện ước tính vào khoảng từ 280-120 độ C, với ngôi sao “chủ” của nó bằng 1/5 Mặt trời trong Hệ Mặt trời của Trái đất chúng ta. Ngoài ra, GJ 1214b quay quanh ngôi sao chủ 38 giờ một vòng.
“Mặc dù nhiệt độ nóng, nhưng đây có vẻ là một thế giới nước”, Zachory Berta, sinh viên tốt nghiệp, người đầu tiên phát hiện những dấu hiệu về sự tồn tại của hành tinh “siêu Trái đất” cho biết.
“Hành tinh nhỏ hơn, đỡ nóng hơn và giống với Trái đất hơn bất kỳ những ngoại hành tinh nào chúng ta từng biết”, Berta nói. “Ngoại hành tinh” là hành tinh nằm ngoài hệ mặt trời của chúng ta.
Cũng theo Berta, một số phần nước trên hành tinh này có vẻ như ở thể kết tinh, tồn tại ở áp lực lớn hơn trái đất khoảng 20.000 lần.
Nhiệt độ của GJ 1214b vẫn thấp hơn nhiều so với một hành tinh tương tự Trái đất khác, CoRoT-7b, được phát hiện trước đó.
Tiểu hành tinh Vesta “rất giống” Trái đất
Vesta - một trong những tiểu hành tinh lớn nhất hệ Mặt trời với đường kính gần 530km - có nhiều đặc điểm giống các hành tinh đá như Trái đất, khám phá của một nghiên cứu mới đây.
Dựa trên các dữ liệu do tàu thăm dò Dawn (được phóng từ tháng 7-2011) thu được, các nhà khoa học ghi nhận được nhiều đặc điểm khác thường của Vesta. Chẳng hạn trên bề mặt có nhiều miệng hình phễu do va đập, các đường rãnh, hố trũng và nhiều loại khoáng chất...
“Có nhiều bằng chứng địa chất cho thấy nó giống Trái đất và Mặt trăng” - nhà khoa học Christopher T Russell nói.
Tuy nhiên, ông cho biết không thể xếp nó vào nhóm “hành tinh”. Theo BBC, hiện các nhà khoa học đang miêu tả nó là một vật thể dạng “quá độ”.
Vesta được tìm thấy năm 1807, thỉnh thoảng có thể quan sát thấy bằng mắt thường.
Theo các nhà khoa học, trên Vesta có hoạt động núi lửa và bằng chứng của điều này là hàng trăm mảnh vỡ của Vesta đã được tìm thấy và đang được trưng bày tại các bảo tàng khắp thế giới.
Gliese 581
Các nhà khoa học tại viện nghiên cứu “Institut Pierre Simon Laplace” có trụ sở tại Paris Pháp cho biết họ đã phát hiện ra một hành tinh có các điều kiện gần giống Trái Đất cách hệ mặt trời của chúng ta 20 năm ánh sáng.
Hành tinh mới được phát hiện này được đặt tên là Gliese 581 được cho là có các điều kiện cơ bản giống Trái Đất như sự diện diện của các đại dương và hoạt động mưa. Nhiều nhà khoa học đưa ra nhận xét rằng hành tinh Gliese 581 có thể có cư dân sinh sống. Bầu trời của hành tinh này có màu đỏ và hơi tối tăm, không xanh như hành tinh của chúng ta.
Người ta dự đoán trọng lực của hành tinh Gliese 581 mạnh gấp 2 lần trọng lực của Trái Đất. Tuy nhiên, sinh vật sống như con người có thể không thể tồn tại được ở đây bởi bầu khí quyển của nó chứa nhiều khí carbon dioxide. Dẫu vậy, người ta vẫn cho rằng có thể có các cư dân hay hình thái sự sống khác tồn tại được trên bề mặt hành tinh này.
Giả thuyết này càng được củng cố sau khi một máy tính cực mạnh có thể tạo ra các điều kiện khí hậu mô phỏng ngoài Trái Đất đã khẳng định rằng hành tinh Gliese 581thực sự có khả năng tồn tại sự sống.
Những chuyên gia thiên văn học hy vọng rằng phát hiện này sẽ mở đường cho những phám khá tìm kiếm sự sống giữa các hành tinh ngoài vũ trụ.
Nhưng ứng viên tiềm năng nhất cho danh hiệu Trái đất 2.0, Gliese 581g chỉ là một ảo ảnh của vũ trụ, trong khi bạn đồng hành của nó là Gliese 581d cũng không có thực.
Khi được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2010, Gliese 581g đã tạo nên tâm trạng hồ hởi trong giới các nhà thiên văn học do nó trông rất giống Trái đất về kích thước lẫn nhiệt độ bề mặt.
Hệ sao Gliese 581 đã bị bớt đi 2 hành tinh vì chúng không hề tồn tại trên thực tế - (Ảnh: NASA)
Lúc đó, các chuyên gia cho rằng đây là hành tinh đầu tiên ngoài hệ mặt trời nằm trong khu vực Goldilocks xung quanh sao trung tâm, tức vùng không quá nóng hoặc quá lạnh, phù hợp cho sự sống phát triển.
Tuy nhiên, mới đây, các nhà nghiên cứu của Đại học bang Pennsylvania (Mỹ) đã bác bỏ sự tồn tại của Gliese 581g, cho rằng nó đơn giản chỉ là một thủ thuật của ánh sáng do các vụ bùng nổ từ trường phát từ ngôi sao gần đó.
Họ cũng loại bỏ luôn sự tồn tại của một hành tinh khác trong cùng hệ sao này, được đặt tên là Gliese 581d, được tuyên bố phát hiện vào năm 2009, theo Space.com.
May mắn là Gliese 581, cách Trái đất 22 năm ánh sáng, vẫn có thêm 3 hành tinh khác đã được xác nhận, nhưng không hành tinh nào nằm trong khu vực có thể nuôi dưỡng sự sống.
KOI 172.02
Với bán kính gấp 1,5 lần địa cầu, một hành tinh xoay quanh ngôi sao giống mặt trời là thiên thể giống trái đất nhất mà con người từng biết.
Hơn một tuần sau khi các nhà thiên văn quốc tế tuyên bố họ sẽ tìm thấy phiên bản song sinh của địa cầu, kính thiên văn không gian Kepler của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã phát hiện một ứng cử viên sáng giá. KOI 172.02 - tên của hành tinh này - là thiên thể giống trái đất nhất mà giới thiên văn từng thấy, Space đưa tin.
Khác biệt giữa KOI 172.02 và địa cầu là rất nhỏ. Bán kính của nó lớn hơn bán kính trái đất khoảng 50% và nó xoay quanh một ngôi sao khá giống mặt trời. Khoảng cách giữa nó và ngôi sao tương đương 3/4 khoảng cách từ trái đất tới mặt trời - nghĩa là sự sống có thể tồn tại trên bề mặt của nó. Một năm của KOI 172.02 kéo dài 242 ngày, nghĩa là nó nằm gần ngôi sao riêng hơn so với trái đất. Mặc dù vậy, nó tận hưởng mọi điều kiện thuận lợi đối với sự sống.
Hình minh họa một hành tinh có đặc điểm giống trái đất trong dải Ngân Hà. (Ảnh: gawker.com)
"Đây là lần đầu tiên chúng ta tìm thấy một hành tinh gần giống trái đất và xoay quanh một ngôi sao rất giống mặt trời. Trước kia chúng ta chỉ phát hiện những hành tinh xoay quanh các ngôi sao hoàn toàn khác biệt với mặt trời", Natalia Batalha, một nhà thiên văn của Trung tâm Nghiên cứu Ames thuộc NASA, bình luận.
Nhà vật lý thiên văn Mario Livio, một nhà khoa học của NASA, khẳng định rằng phát hiện KOI 172.02 là một thành tựu quan trọng.
"Chắc chắn nó là một ứng cử viên đầy triển vọng đối với những người săn lùng sự sống bên ngoài trái đất", Livio nói.
Kết quả phân tích dữ liệu của kính Kepler cho thấy "phiên bản song sinh của địa cầu" không phải là hành tinh đá, song khả năng nước tồn tại trên đó là rất lớn.
"Có lẽ chúng ta sẽ không thấy động vật sống trên cạn ở đó, song có thể thấy những con cá heo rất thông minh", Livio nói đùa.
Dữ liệu từ kính thiên văn Kepler cho thấy hơn 17 tỷ hành tinh có kích cỡ tương đương trái đất đang "cư ngụ" trong dải Ngân Hà.
1.235 hành tinh có thể có sự sống
Nếu người ngoài hành tinh tồn tại thì đây có thể là hành tinh của họ - NASA cho tuyên bố.
Các nhà thiên văn học người Mỹ đã dành trọn 2 năm qua để tìm kiếm các hành tinh gần giống với Trái Đất nhất trong Ngân hà của chúng ta và tập hợp chúng lại trong một bức ảnh xếp theo trình tự từ lớn tới nhỏ dần. Các đốm đen trong ảnh đại diện cho 1.235 hành tinh quay quanh mặt trời của riêng chúng.
Hành tinh duy nhất nằm bên ngoài các đường thẳng là Mặt trời của chúng ta cùng với Trái Đất và sao Mộc được biểu thị bằng những chấm nhỏ màu đen bên cạnh.
Trong số 1.235 hành tinh giống Trái Đất này, chỉ có 54 hành tinh được xác định là nơi có tiềm năng xuất hiện sự sống nhất và được xếp vào "Khu thiếu nữ tóc vàng" hay được đánh dấu bằng màu vàng trong ảnh. Các hành tinh này nằm cách ngôi sao của chúng một khoảng cách nhất định để sự sống có khả năng tồn tại và có thể có lượng nước như ở trên bề mặt của Trái Đất.
Bản đồ các hành tinh tiềm năng này được tạo ra với mục đích giúp các nhà thiên văn học hình dung được có bao nhiêu hành tinh, đặc biệt là những hành tinh có khả năng đưa con người tới sinh sống được trong thiên hà của chúng ta.
Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học trên thế giới đã tìm thấy hơn 100 tỷ ngôi sao trong dải Ngân hà của chúng ta. Tuy nhiên, theo công bố của một nhà thiên văn học thuộc đại học Yale năm ngoái thì con số này thực tế là lên tới gần 300 tỷ ngôi sao. Mà trong vũ trụ, có khoảng 100 tỷ thiên hà ngoài thiên hà chúng ta đang sống.
