THIÊN THẦN VÀ ÁC QUỶ
Tác giả: Dan Brown
Dịch giả: Văn Thị Thanh Bình
chương 61-phần 2
- Nhưng thưa thầy, - cô gáingồi bàn đầu lên tiếng - Tuần nào em cũng đi nhà thờ, nhưng có thấy thờ thần mặt trời đâu?
- Thế à? Thế ngày 25 tháng 12 hàng năm là ngày gì thế?
- Lễ giáng sinh ạ. Ngày sinhcủa chúa Giê-su.
- Nhưng theo kinh thánh, chúa sinh vào tháng 3, vậy ta kỷ niệm cái gì vào cuối tháng 12 đây?
Im lặng.
Langdon mỉm cười:
- Thưa các bạn, ngày 25 tháng 12 là ngày những người ngoại đạo cổ xưa thờMặt trời Bất khuất, trùng với ngày đông chí. Đó là mộtthời khắc rất tuyệt diệu trong năm, khi mặt trời trở lại, và ngày bắt đầu dài ra.
Langdon gặm thêm một miếng táo nữa.
- Các tôn giáo trên con đường chinh phục các giáo phái khác, thường duy trì những ngày lễ cũ để đỡ gây sốc. Hiện tượng này được gọi là sự chuyển hoá. - Langdon giảng giải. - Điềunày giúp người ta nhanh quen với đức tin mới. Họ vẫn kỷ niệm những ngày lễ thánh như trước, vẫn cầu nguyện ở những thánh địa cũ, vẫn giữ nguyên các biểu tượng… và người ta chỉ đơn giản thay các vị chúa khác vào.
Lúc này cô sinh viên ngồi bàn đầu có vẻ đã phát cáu:
- Thầy nói rằng đạo Thiên Chúa chỉ là một hình thức tân trang lại tín ngưỡng thờmặt trời hay sao?
- Không phải thế. Thiên Chúa không chỉ vay mượn các biểu tượng từ độc nhất tín ngưỡng thờ mặt trời. Nghi lễ phong thánh của chúng ta cũng bắt nguồn từ nghi lễ "tôn thánh" của người Euhemerus cổ xưa. Nghi lễ "bữa ăn thánh" - tức Lễ ban Thánh thể cũng có nguồn gốc từ nền văn minh của người Aztecs. Thậm chí cả khái niệm chúa hi sinh thân mình để chịu tộithay cho loài người cũng không phải là thuần tuý cơ đốc giáo; sự hi sinh của mộtchàng trai trẻ vì tội lỗi của những người khác trong tộccủa mình là tập tục cổ xưa của người Quetzacoatl.
Cô gái trợn tròn mắt:
- Thế thì có bất cứ cái gì thực sự xuất phát từ đạo Thiên Chúa không?
- Trong bất kỳ tôn giáo lớncó tổ chức nào, rất ít nghi lễ thực sự được sinh ra bởi chính tôn giáo ấy. Chẳng có tôn giáo nào bắt đầu từ vạch xuất phát cả. Mỗi tôn giáo đều kế thừa các tôn giáo khác. Những tôn giáo hiện nay đều là một tập hợpnhững nỗ lực của loài ngườitrong nỗ lực chung nhằm tìmhiểu về đấng tối linh.
- Nhưng mà… thưa thầy, - Hitzrot đánh bạo lên tiếng, có vẻ đã tỉnh ngủ. - Em biếtcó một thứ chắc chắn là có nguồn gốc Thiên Chúa giáo. Đó là hình tượng Chúa, đúngkhông ạ? Các nghệ sĩ theo đạo Thiên Chúa không bao giờ vẽ đức Chúa giống như hình tượng con chim ưng cửa người Aztec, hay bất kỳ hình tượng kỳ quặc nào khác. Chúa luôn được vẽ trong hình hài một ông già có chòm râu trắng. Vậy hình tượng đức Chúa của chúng ta có phải là sản phẩm của chính Thiên Chúa giáo không ạ?
Langdon mỉm cười. Những người mới chuyển sang đạo Thiên Chúa từ bỏ những vị thần mà trước đây họ tôn thờ như các vị chúa vô thần, Chúa của người La Mã,người Hi Lạp, Thần mặt trời,Mithraic… Họ hỏi nhà thờ rằng đức Chúa trời mới trông như thế nào. Một cáchrất khôn ngoan, nhà thờ đã chọn khuôn mặt quen thuộc nhất, uy lực nhất và đáng sợ nhất trong lịch sử.
Hitzrot có vẻ hoài nghi:
- Là một ông già có chòm râu dài bạc trắng ạ?
Langdon đưa tay chỉ một loạt ảnh những vị thần cổ đại dán trên tường. Trên cùng là bức vẽ một ông già có chòm râu dài bạc trắng trong tư thế ngồi.
- Thần Zeus trông có quen không nào?
Đúng lúc đó giờ học kết thúc.
***
- Xin chào. - Một người đàn ông nói.
Langdon giật bắn người. Tâm trí anh trở lại với điện Pantheon.
Quay lại, Langdon thấy một ông già mặc áo khoác màu xanh lam có chữ thập đỏ trước ngực. Ông già mỉm cười, phô ra hàm răng xám xịt.
- Anh chắc là người Anh? - Ông ta nói đặc giọng vùng Tuscan.
Langdon chớp mắt, một lúc mới hiểu được câu hỏi của ông già:
- À… không. Tôi là người Mỹ.
Ông ta có vẻ hơi ngượng:
- Lạy chúa, anh ăn mặc lịch sự quá, tôi cứ tưởng… xin được lượng thứ.
- Tôi giúp gì được cho ông? - Langdon hỏi, trống ngực đập thình thịch.
- Thực ra thì tôi đang nghĩ rằng có thể giúp anh được chút gì đó. Tôi là hướng dẫnviên ở đây. - Ông ta kiêu hãnh chỉ tay vào tấm phù hiệu gắn trên ngực. - Công việc của tôi là làm cho chuyến thăm quan thành Rome của anh trở nên hấp dẫn hơn.
Hấp dẫn hơn! Chắc chắn là bản thân chuyến thăm này đã đủ hấp dẫn lắm rồi.
- Trông anh có vẻ rất đặc biệt, - người hướng dẫn viên đưa đẩy. - Chắc là anhrất quan tâm đến lĩnh vực văn hoá. Cho phép tôi giới thiệu với anh lịch sử của cung điện này.
Langdon lịch sự mỉm cười:
- Ông tử tế quá. Nhưng tôi là một giáo sư về lịch sử nghệ thuật, và…
- Thế thì tuyệt! - Mắt ông già sáng lên như thể vừa vớ được món hời. - Chắc chắn anh sẽ rất thích nơi này!
- Có lẽ tôi thích được…
Ông già bắt đầu thao thao bài diễn văn đã học thuộc sẵn:
- Điện Pantheon được Marcus Agrippa cho xây dựng từ năm 27 trước công nguyên.
- Đúng thế! - Langdon ngắt lời. - Và được Hadrian cho xây dựng lại năm 119 sau công nguyên.
- Cho đến tận năm 1960, nólà toà nhà mái vòm không cột đỡ lớn nhất thế giới. Nhưng toà nhà vòm Superdome ở New Orleans giờ đã chiếm mất kỷ lục đó.
Langdon rên lên. Không thể làm thế nào cho ông ta im đi được.