Tôi viết bài này là vì thấy trong chuyên mục này có nhiều bạn thắc mắc, đặc biệt là các bạn đang ở quanh độ tuổi trưởng thành nhưng lại nhận được những lời tư vấn hoặc nhận xét sai lầm rất nghiêm trọng kiểu như:
- "20 tuổi hết cao rồi, cố làm gì"
hoặc
- "Giỏi lắm chỉ thêm được 2cm"
Những tư vấn và nhận xét, góp ýrất chi bậy bạ, không có cơ sở làm nản chí những người có mong muốn cải thiện chiều cao. Bài viết này đưa ra 1 nhận thức đúng và động viên các bạn trẻ cố gắng cải thiện chiều cao, cải thiện vóc dáng của mình nói riêng và của người Việt nói chung.
Để phát triển chiều cao hiệu quả, các bạn cần phải biết Những yếu tố tác động đến chiều cao của con người:
1. Gen và di truyền :
- Gen và di truyền quy định chiều cao của con người, cái này thì hầu như ai cũng biết nhưng không phải ai cũng biết 1 cách rõ rang và chính xác. Ví dụ nhiều bạn cho rằng bố mẹ thấp thì làm sao mình cao được ? Quan niệm này hoàn toàn sai lầm.
- Gen chỉ quy đinh ví dụ như 1 người trưởng thành bình thườngko thể thấp hơn 50cm, và ko thểcao quá 2,5m. Trừ trường hợp đột biết gen.
- Di truyền: Đúng thật là chiều cao của ông bà, bố mẹ bạn có ảnh hưởng đến chiều cao của bạn tuy nhiên có thể bố mẹ bạn không cao, nhưng điều đó không có nghĩa là bố mẹ bạn chỉ có thể cao được như vậy. Có thể do trong quá trình phát triển, trong độ tuổi phát triển chiều cao, bố mẹ của bạn khôngcó những điều kiện đầy đủ để phát huy hết khả năng cao của mình vì vậy họ thấp. Còn bố mẹ bạn không phải người thuộc chủng tộc Dwarf (Chủng tộc lùn trong The Lord of the Ring ) thì bạn hoàn toàn được phép tin tưởng mình có khả năng cao hơn bố mẹ rất nhiều.
- Chiều cao trung bình của người Việt Nam trưởng thành giai đoạn trước đây là nữ khoảng1m45, nam 1m60. Nhưng hiện tạichiều cao trung bình của người Việt trưởng thành đang là nữ xấp xỉ 1m55 và nam xấp xỉ 1m66.Điều này là do điều kiện bây giờ tốt hơn, ăn uống đầy đủ hơn, tập luyện nhiều hơn vì vậy chiều cao phát triển chứ không phải làgiờ đây người Việt tự dưng tiến hóa thêm 5- 10cm.
- Người TQ trước đây cũng giốngnhư ta, nhưng bây giờ so với ta họ vẫn to cao hơn khá nhiều vì đất nước họ phát triển hơn chúng ta, đi trước chúng ta nên họ có điều kiện cải thiện lâu rồi. Người Nhật trước đây thấp bé lùn tịt (và xấu nữa) nhưng chính phủ Nhật Bản đã có những chính sách cải thiện gen từ những năm 40 thể kỷ trước và kết quả là giờ đây họ đã cải thiện được vóc dáng cũng như nhan sắc rất đáng kể.
Vậy thì chả có lý do gì người Việtta ko làm được như vậy.
- Quá trình hình thành và phát triển của con người : (Theo nghiên cứu của Phó giáo sư-tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia - Bộ Y tế) thì con người có 3 mốc phát triển chiều cao quan trọng:
Giai đoạn bào thai: Giai đoạn này con người có thể cao tối đa 48-53cm. hơn kém nhau 1cm ở giai đoạn này có thể sẽ hơn kémnhau 10cm ở giai đoạn trưởng thành.
Gia đoạn dưới 3 tuổi:
Năm đầu tiên, trẻ có thể cao 25cm, và trung bình 2 năm tiếp theo có thể cao được 10 -12cm mỗi năm.
Giai đoạn tiền dậy thì và dậythì: Giai đoạn tiền dậy thì của trẻem Việt Nam là 10 - 12 tuổi đối với nữ và 12 - 14 tuổi đối với nam. Tuổi dậy thì (13 - 15 đối vớinữ và 15 - 18 đối với nam).
Đó là 3 mốc phát triển rõ rệt vớichiều cao tăng vọt, những năm khác vẫn phát triển nhưng ko mạnh như 3 mốc này. Ở đây chúng ta chỉ quan tâm đến giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì. (Vì 2 giai đoạn kia ta có muốn cũng chịu, hoặc là ta chưa đủ nhận thức để quan tâm đến vấn đề này tuy nhiên chúng ta vẫn cần biết và lưu ý để sau này ta cải thiện đời F1).
Chiều cao con người có đượclà nhờ sự phát triển của lớp sụn tiếp hợp . (theo ThS.BS TĂNG Hà Nam Anh – giảng viên CTCH BV ĐH Y dược TP.HCM) Lớp sụn này phát triển liên tục làm xương dài ra. Phần phát triển mạnh nhất nằm ở vùng gối cũng như đầu trên xương cánh tay và vùng đầu dưới cẳng tay.
Vùng sụn này, nhất là vùng gần gối, sẽ phát triển mạnh khi có sựkích thích cơ học, nghĩa là có sự chạy nhảy, hoạt động. Việc cungcấp đầy đủ dinh dưỡng, sữa sẽ làcho vùng sụn này phát triển tốt và là cơ sở cho việc tăng chiều cao.
Khi phát triển đến một độ tuổi nào đó vùng sụn này sẽ không còn nữa mà chỉ để lại vết trên phim X-quang gọi là sẹo sụn tiếphợp. Khi vùng sụn này không còn nữa thì sự phát triển chiều cao không còn . Thường là sau tuổi dậy thì đến 25 tuổi nó sẽ hết, tuy nhiên ta có thể kéo dài sự cạn kiệt của nó bằng cách tậpluyện thể dục thể thao. (Thường thì sau tuổi dậy thì chúng ta ít vận động mạnh hơn độ tuổi mớilớn – câu cửa miệng của người sau tuổi dậy thì hay là “già rồi” cùng với việc ngại vận động nên lớp sụn này nhanh chóng bị cạn kiệt nên không thể cao thêm).
Có 1 nghiên cứu khác, (tôi đọctrên 1 bài báo nhưng ko tìm lại được để dẫn chứng cụ thể) chứng minh rằng trong độ tuổi 20 đến 45 con người vẫn có khả năng phát triển chiều cao từ 1 – 3 inch (khoảng 2,5 – 7,6cm) qua việc tập luyện.
2. Chế độ dinh dưỡng
- Tôi không phải chuyên gia dinhdưỡng nên không dám đưa ra những lời khuyên chuyên sâu về dinh dưỡng. Nhưng chắc chắn rằng những chuyên gia dinh dưỡng cũng sẽ khuyên bạn sử dụng sữa, các thực phẩm có nhiều canxi sẽ giúp tăng chiều cao.
- Ngoài ra bạn rất cần ( hoặc cho con bạn) bổ sung thêm khoáng chất, các loại thực phẩmchức năng, thuốc làm tăng sức đề kháng vì bệnh tật đặc biệt là bệnh tật khi còn là trẻ nhỏ sẽ ảnh hưởng mạnh đến khả năng lớn của trẻ, ảnh hướng đến pháttriển chiều cao.
- Một lời khuyên nữa là từ bé cho đến khi hết tuổi dậy thì nếu bạn béo thì tuyệt đối không nênnhịn ăn hoặc ăn kiêng. Nhịn ăn và ăn kiêng để giảm lượng chất béo vào người nhưng đồng thời nó cũng giảm các chất khác như vitamin, protein, khoáng chất v.v… sẽ làm giảm khả năng phát triển chiều cao. Nếu bạn béo thì nên vận động, tập thể thao để kìm hãm, 100% ko nên ăn kiêng ở giai đoạn này, Bạn vẫn ăn bìnhthường, hoặc nếu tập luyện thì ăn còn nhiều hơn, chỉ cần giảm lượng chất béo, tinh bột, đường trong khẩu phần ăn của mình thôi.
3. Chế độ tập luyện :
- Tập luyện thể dục thể thao rất quan trọng cho việc phát triển chiều cao, mọi hình thức thể dục, mọi môn thể thao kể cả gánh tạ (với điều kiện phải gánh đúng cách).
- Tuy nhiên để phát triển chiều cao bạn nên tập trung vào tập những động tác như nhảy cao, nhảy xa, tập xà đơn, bật cóc, một số môn như bóng rổ, bóng chuyền, bóng ném, bơi lội. (Tóm lại là những môn, những động tác luôn luôn làm cho bạn phải kéo dài người hết cỡ ra). Không phải tự nhiên các vận động viên bóng rổ, bóng ném, bóng chuyền (những môn mà người chơi luôn phải nhẩy tưng tưng) đều có chiều cao lý tưởng như vậy so với các môn khác đâu.
- Các môn thể thao và bài tập khác có thể không giúp bạn cao lên nhiều như thế nhưng nó sẽ làm cho bạn trở nên dẻo dai, khỏe mạnh để bổ trợ cho các bài tập và môn thể thao kia.
- Tôi khuyên các bạn trẻ trong độ tuổi cấp 3 nên đi xe đạp đi học. Bây giờ do điều kiện kinh tếphát triển hơn nên dù chưa đến tuổi được phép đi nhưng rất nhiều bạn có xe máy để đi học rồi. Nhưng việc đạp xe, để yên xe thật cao làm cho chân mình phải duỗi, với hết cỡ mới chạm đất được cũng là 1 cách giúp cho bạn phát triển chiều cao, vừa là tập luyện sức khỏe, vừa tiết kiệm nhiên liệu, tiền bạc và bảo vệ môi trường.
4. Chế độ ngủ nghỉ :
- Đây là việc các bạn trẻ rất sai lầm và chủ quan. Thường hay ỷ lại vào tuổi thanh niên khỏe mạnh, việc thiếu ăn, thiếu ngủ gần như ko tác động rõ rệt đến sức khỏe nên không quan tâm nhiều đến bữa ăn, giấc ngủ. Nhưng quá trình phát triển dù làchiều cao hay cơ bắp đều không phải là lúc luyện tập, mà thật sự chính là lúc bạn nghỉ ngơi, ngủ sau khi tập luyện.
- Tập luyện chỉ là quá trình kích thích phát triển. Khi bạn tập luyện sẽ làm kích thích đến cơ bắp, khiến nó căng ra, dẫn đến đau nhức và mệt mỏi. Khi bạn nghỉ ngơi, bộ não cảm nhận được sự mệt mỏi đó và tiết ra những chất để làm xoa dịu nó, đối với chiều cao thì là thông qua tuyến yên đó mới thực sự là lúc bạn phát triển chiều cao, cơ bắp.
- Để đảm bảo thời gian cho sự điều hòa đó bạn phải có tối thiểu 8 tiếng ngủ buổi đêm và 1 sự nghỉ ngơi ngắn vào buổi trưa để cơ thể hồi sức cho những hoạt động trong ngày. (Buổi trưabạn chỉ cần nghỉ từ 10- 20p là được, chỉ cần chợp mắt 1 cái rồi dậy ngay bạn sẽ thấy rất khỏe vàtỉnh táo, đừng ngủ sâu từ 30p trở lên đến vài tiếng, khi dậy bạnsẽ cảm thấy mệt mỏi hơn). Vì vậy hãy dừng ngay những đêm dài đế chế, dota, maria ozawa, party, bay lắc v.v… để ngủ nghỉ nếu bạn thật sự muốn cải thiện vóc dáng của chính mình.
Kết luận:
Tôi thấy trên diễn đàn thắc mắc đều là các bạn trong độ tuổi đang có khả năng phát triển mạnh về chiều cao, tuy nhiên ngoài độ tuổi này các bạn vẫn cóthể phát triển chiều cao được chỉlà nó ko dễ dàng như giai đoạn đột phá thôi.
Tập luyện để phát triển chiều cao đòi hỏi bạn phải có tính kiêntrì, kiên nhẫn, bạn không thể thấy sự thay đổi chỉ trong vòng 1,2 tuần, 1,2 tháng thậm chí 1,2 năm như tập thể hình, tập gym, nhưng 3 năm, 5 năm bạn nhìn lại xem. Nếu bạn ko cao lên cm nào tôi làm con bạn.
Hãy dừng ngay những suy nghĩ tiêu cực thay vào đó là cố gắng tập luyện đều đặn, ăn ngủ đầy đủ để có 1 cơ thể khỏe mạnh, 1 thân hình đẹp như mong muốn.
Chúc các bạn thành công.