- Hàng đêm trong trại giam, tôi hết mê sảnglại khóc lóc, hết gọi tên con lại ôm cái gối và hát những bài ru con bằng tiếng Tày. Hết tự hành hạ, tự chửi bới rồi lại đậpđầu vào tường tìm cách tự tử... LTS: Ngày ngày, nhìn những đứa trẻ con phạm nhân đang tíu tít vui đùa bên mẹ luôn là một sự tra tấn khủng khiếp đối với chị. Đêm nào chị cũng ngồi ôm gối khóc, tưởng tượng ra đó là đứa con bé nhỏmà mình đã nỡ giết hại trong một phút giây ngu muội, nông nổi. Chị chỉ ước giá mọi việc chỉ là cơn ác mộng, giá con chịcòn sống, hai mẹ con có nhau, thì dù là sống trong trại giam hay trên sa mạc khắc nghiệt, dù ở tận cùng dưới bể khổ hay phải chịu đọa dày ở nơi cùng trời cuối đất, thì với chị nơi đó vẫn là thiên đường hạnh phúc.
Tôi là con gái Tày, sinh ra ở một xã vùng cao của huyện Sơn Dương, Tuyên Quang. Bố mẹ đều là nông dân, gia cảnh nghèo khó, nên từ bé, tôi đã không được đi học. Nhà nghèo,lại mù chữ, thất nghiệp, từ bé cho đến lúc lấy chồng, tôi chưa có một ngày sung sướng,cho dù với tôi, hạnh phúc chỉ đơn giản là được ăn một bữa cơm no, mặc một manh áo ấm. Cuộc sống vất vả khiến tôi già đi trước tuổi, 20 tuổi tôi đãmang dáng dấp của một người phụ nữ lam lũ, bộn bề lo toan cho chồng con. Phải đến gần 30 tuổi, tôi mới lấy chồng. Nhưng tôi và chồng tôi đến với nhau vì cảm thấy đến lúc bắt buộc phải xây dựng gia đình nhiều hơn là cảm thấy rung động vì tình yêu. Chúng tôi chẳng hề có những kỷ niệmđẹp của cuộc sống vợ chồng.
Lấy nhau xong, cả hai vợ chồng tôi đều không có công ăn việc làm, cuộc sống mưu sinh của chúng tôi ngày càng trở nên khó khăn đến tuyệt vọng giữa cái thời buổi mà bấtcứ cái gì, dù nhỏ nhất cũng phải mua bằng tiền. Hai vợ chồng tôi dắt díu nhau về Hà Giang, quê chồng, vì chồng tôibảo ở đó có những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn, nơi người dân có thể dựa vào rừng mà sống, chẳng bao giờ lo thiếu cái ăn, cái mặc. Ở Hà Giang, kế sinh nhai duy nhất của vợ chồng tôi là đi kiếm củitrong rừng rồi đi bộ xuống chợ huyện bán. Cứ buổi sáng tinh mơ, tôi lại vào rừng cắm cúi tìm từng thanh củi mục, nhặt nhạnh từng cành cây gẫy, cứ thế cho đến hết ngày.Cứ kiếm được đầy củi vừa mộtgùi địu, tôi lại bước thấp bướccao, tất tả gùi củi xuống chợ trung tâm huyện.
Củi tôi bán không đắt lên được, nhưng gạo nước thì tăng giá chóng mặt. Có thời điểm, tiền kiếm được từ một ngày lao động cực nhọc, nếu may mắn thì đủ để tôi đong được cân gạo, mua được chai dầu về thắp sáng, còn nếu không thì chỉ mua được một nhúm gạo, nấu thành mấy bữacháo chia đều cho mấy ngày. Ngẫm lại, tôi thấy cuộc sống của tôi trong tù còn sướng hơn rất nhiều.
Trong lúc cuộc sống vẫn chưahề có lối thoát thì tôi sinh đứa con đầu lòng. Nhà thêm một miệng ăn, lại bớt đi một lao động, cuộc sống của hai vợ chồng tôi gần như bị đẩy vào bước đường cùng. Có những hôm, nhà chẳng còn hột gạo để nấu cháo cho con, tôi ôm con trên giường, nước mắt trào ra, xót xa cho đứa con mới lọt lòng mẹ đã phải chịu cảnh thiếu thốn. Không chịu đựng được cuộc sống cơ cực, chồng tôi quyết định vào miềnNam kiếm kế sinh nhai, với ước mơ đổi đời.
Nhận được những đồng tiền do chồng gửi về, cuộc sống của hai mẹ con tôi bắt đầu đỡ cơ cực hơn. Nhưng đó cũng là lúc gia đình tôi bắt đầu rạn nứt. 3 năm đi biền biệt, không về thăm vợ thăm con, chồng tôi tỏ ra càng ngày càng lạnh nhạt. Ngoài những đồng tiền mà anh ta gửi về để hoàn thành trách nhiệm, tuyệt nhiên chẳng có một dòng thư thăm hỏi, yêu thương hay động viênmẹ con tôi ở nhà. Tôi như hòn vọng phu, cứ mòn mỏi nuôi con, đợi chồng trong sự cô đơn, hờn tủi từ ngày này qua ngày khác, lòng vẫn tự nhủ phải luôn tin tưởng và trọn vẹn với chồng.
Nhưng sau 3 năm đi lao động trong Nam, ngoài Bắc, được tiếp xúc với đủ các thành phần người, chồng tôi trở về,vẫn là xương thịt đó, thân xác đó, nhưng tâm hồn thì hoàn toàn xa lạ. Anh ta như biến thành một con người khác, lạnh lùng hơn, xa cách hơn: "Những lúc vợ chồng gần gũi, anh ta giày vò tôi, bắt tôi phải chiều theo những sở thích quái đản, bệnh hoạn mà trước đây tôi chẳng thể tưởng tượng ra. Nếu không đáp ứng được yêu cầu đó, anhta sẽ đánh. Tôi cả đời chẳng bao giờ bước chân ra khỏi cái thế giới nhỏ bé của mình, nên chẳng biết làm cách nào khiến chồng vừa lòng.
Những lúc đó, anh ta đạp tôi vào góc giường, nhìn tôi như một thứ đồ bỏ. Với con trai củachúng tôi, anh ấy cũng ghẻ lạnh không kém. Từ hồi về, anh ấy hầu như không bao giờ bế con. Mỗi lần bế đều cáu gắt, chửi bới, đá thúng đụng nia.