Khoa học]T-rex

Khủng long bạo chúa (Danh pháp khoa học Tyrannosaurus có nghĩa là Thằn lằn bạo chúa, được lấy từ tiếng Hy Lạp "tyrannos" (τύραννος) nghĩa là "bạo chúa", và "sauros" (σαῦρος) nghĩa là "thằn lằn") là một chi khủng long sống vào cuối kỷ Phấn Trắng. Chi này chỉ gồm một loài duy nhất là Tyrannosaurus rex (thường rút gọn là T. rex). Địa bàn phân bố của loài này ở lục địa Bắc Mĩ. Hóa thạch của khủng long bạo chúa được tìm thấy trong các thành hệ địa chất, có niên đại tầng Maastricht, khoảng 67-65,5 triệu năm về trước, là một trong những loài khủng long cuối cùng tồn tại sau sự tuyệt chủng kỷ Creta-phân đại đệ Tam.

Khủng long bạo chúa là loài ăn thịt sống đi bằng hai chân, với một hộp sọ lớn và cái đuôi khá nặng. Các chi trước của khủng long bạo chúa nhỏ, yếu, không cân đối với các chi sau to, khỏe. Chúng có vuốt và răng nhọn để cắn và cấu xé con mồi. Khủng long bạo chúa là một trong những loài ăn thịt lớn nhất từng được phát hiện (trên cạn). Các số đo của khủng long bạo chúa gồm: 12,8m chiều dài (42 feet)[1], 4m ngang hông[2] (13 feet) và 6,8 tấn trọng lượng[3]. Dù khủng long bạo chúa là loài ăn thịt sống, song một số nhà khoa học nêu ra ý kiến rằng khủng long bạo chúa là loài ăn xác thối. Cuộc tranh luận giữa ý kiến khủng long bạo chúa ăn thịt sống hay ăn xác thối có thể xem là cuộc tranh cãi lâu nhất trong cổ sinh vật học.

Hơn 30 hóa thạch khủng long bạo chúa đã được tìm thấy, trong số đó đa số là bộ xương, răng và các mô mềm. Sự phân loài sinh học cũng gây nhiều tranh cãi. Một số ý kiến cho rằng loài Tarbosaurus bataar ở châu Á là loài thứ hai có mặt trong chi này.
Mục lục
đặc điểm sinh học
phân loài
chú thích
Khủng long bạo chúa là một trong những loài ăn thịt trên cạn lớn nhất thời đại. Theo các kết quả, các số đo của khủng long bạo chúa là: 12,8m chiều dài (42 feet), 4m ngang hông (13,1 feet) và khối lượng 6,8 tấn. Tuy nhiên, các số đo về khối lượng gây khá nhiều tranh cãi. Các kết quả về số đo trọng lượng của khủng long bạo chúa: trên 7,2 tấn[4]; dưới 4,5 tấn[4][5]; đôi lúc giữa 5,4 và 6,8 tấn[3][6][7][8]. Một số nhà khoa học cho rằng, có sự sai sót về cân nặng của khủng long bạo chúa do đã bị hóa thạch lâu năm nên khối lượng cũng giảm đi. Do đó, họ cho rằng khủng long bạo chúa nặng ít nhất 9 tấn.[9]
Mặc dù khủng long bạo chúa lớn hơn loài Allosaurus ở kỷ Jura, nó lại nhỏ hơn hai loài ăn thịt ở kỷ Phấn trắng là Spinosaurus và Giganotosaurus.[10][11]

Hộp sọ của khủng long bạo chúa.
Cổ của khủng long bạo chúa, như các loài ăn thịt khác, có dáng cong hình chữ "S" tự nhiên, nhưng ngắn và chắc để nâng đỡ cái đầu lớn của nó. Chi trước ngắn, chỉ có hai vuốt sắc,[12] nhưng chi sau lại khỏe và chắc để đuổi con mồi. Đuôi nặng và dài, có tới 40 đốt sống để cân bằng cơ thể với đầu to. Để bù lại cho việc tiêu hao năng lượng khi chạy, đuổi con mồi, một số xương quanh cột sống bị tiêu giảm đi, nhưng bù lại vẫn không thiệt hại tới khủng long bạo chúa.[12] Hộp sọ của khủng long bạo chúa rất lớn, với số đo lớn nhất từng đo được là 1,5m (5 feet) chiều dài[13]. Tai giữa của khủng long bạo chúa trong hộp sọ giúp giảm trọng lượng, giống như các loài ăn thịt khác. Ngoài ra, khủng long bạo chúa còn có các đặc điểm khác: răng của khủng long bạo chúa thích hợp với chế độ ăn thịt: lớn (kích thước 30 cm) và rất sắc, dùng để cắn con mồi và róc xương. Đây được coi là "vũ khí chết người" của khủng long.